Fazla Mesai Yönetmeliğinde Değişiklik
25 Ağustos 2017 tarihli ve 30165 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelikle, Fazla Mesai ve Ek İş Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) değiştirilmiştir.
Çok iyi bilindiği üzere fazla mesai, çalışanların iş hayatında en çok suistimal edildiği başlıca konulardan biridir. Bunun başlıca nedeni, işverenlerin iş gücünü azaltmayı tercih ettikleri için çalışanların uzun saatler çalışmak zorunda kalmalarıdır. Aslında kanun yapıcılar, çalışanı korumak için fazla mesai ile ilgili çeşitli kısıtlamalar getirmiştir. Söz konusu ana kısıtlamalardan biri, her yılbaşında işverenlerin fazla mesai hakkında çalışanların rızasını almasını gerektiren zorunluluktur. Bu rızayı göstererek çalışanlar, her yıl 270 (iki yüz yetmiş saat) çalışarak fazla mesai hakkından feragat edebilirler.
Yapılan değişiklikle, işverenlerin her yılbaşında çalışanlardan fazla mesai için izin alması gerekmeyecek. Bundan böyle, çalışanların işe başlamadan önce imzalayacakları iş sözleşmeleri kapsamında fazla mesai için izin vermeleri yeterli olacaktır. Yönetmeliğin değiştirilen 3. maddesinin yeni versiyonunda geçen ifadeler:
“Fazla mesai gerektiren işveren, iş sözleşmesinin imzalandığı tarihte ya da böyle bir gereklilik ortaya çıktığı zaman işçinin rızasını alacaktır ve bu onay, işçinin özlük dosyasında saklanacaktır. Fazla mesai yapmak istemeyen veya fazladan iş yapmak istemeyen çalışan, yazılı olarak işverene yazılı olarak bildirimde bulunarak onayını geri alabilir”
Bu maddeden açıkça anlaşıldığı üzere, işveren, iş sözleşmesi kapsamında ve / veya fazla mesaiden önce işçinin rızasını almakla yükümlü olacaktır ve çalışan, işverene 30 (otuz) gün önceden yazılı bir bildirimde bulunarak rızasını geri alabilecektir. Verilen onayı geri çekme konusunda, iş hayatı ile ilgili soğuk gerçekleri göz önüne alındığında uygulamanın mümkün olabileceğini söylemek zor. Ülkemizin işsizlik oranını belirlediğimizde, fazla mesai yapmayı reddeden ve iş sözleşmesinin imzalanması sırasında bu konuya olumsuz bir cevap veren herhangi bir çalışanın işe alınmayacağını söyleyebiliriz. Çalışanın önceden vermiş olduğu bu tür onaylar, aslında çalışanın işe alınabilmesi için vermesi gereken zorunlu onaylardır. Bu değişikliğin ortaya çıkaracağı en önemli sorun, “işverenler fazla mesai yapmaktan kaçınan, çeşitli gerekçeler ortaya koyan ve aksini ispatlamaya çalışacak olan işçileri işten çıkarabilecek” olmasıdır.
Yazar : Gülel Hukuk